Për tre vitet e fundit, standardet e reja të ndotjes së ajrit duhet të kishin sjellë reduktime në shkarkimet e dëmshme nga centralet e qymyrit anembanë Ballkanit Perëndimor. Por në vitin 2020, centralet e qymyrgurit në të gjithë rajonin, i shkelën në mënyrë flagrante këto kufizime ligjore.
Në 2020 pritej një rënie në shkarkimet e gazeve serë, për shkak të reduktimit të veprimtarisë ekonomike si pasojë e pandemisë COVID-19. Por jo në këtë rast. Për centralet e përfshira në Planet Kombëtare të Reduktimit të Shkarkimeve (NERP) të Bosnje dhe Hercegovinës, Kosovës, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë, shkarkimet u rritën në vend që të pakësoheshin.
Në vitin 2018 dhe 2019, uzinat e qymyrit që u përfshinë në NERP shkarkuan rreth gjashtë herë më shumë dyoksid sulfuri (SO2), ndërsa në vitin 2020, 6.4 herë më shumë.
Për rrjedhojë, vitin 2020, shkarkimet totale SO2 nga centralet e qymyrit në Ballkanin Perëndimor ishin 2.5 herë të larta, sa ato në të gjitha centralet e BE-s. Vetëm shkarkimet e oksideve të azotit (NOX) ishin ende nën nivelin e lejuar për vitin 2020.
Bosnjë dhe Hercegovina dhe Kosova shkelën tavanet e tyre kombëtare, ndërkohë në të gjithë rajonin shkarkimet e oksideve të azotit janë rritur lehtë. Kufijtë e ndotjes për NOX vazhdojnë të ulen çdo vit, kështu që në vitet e ardhshme pritet të ketë më shumë shkelje nëse nuk ndërmerren masat e duhura.
Shkarkimet tej normave të lejuara të gazeve serë, ndikojnë në rritjen e efekteve të ndryshimeve klimatike dhe jo vetëm.
Ndikimi është i madh edhe në shëndet, duke shkaktuar pasoja të rënda në popullsinë e një vendi. Analizat matematikore, kanë treguar që numri i përgjithshëm i vdekjeve nga viti 2018 deri në vitin 2020 i shkaktuar vetëm nga tejkalimi i tavaneve të termocentraleve të Ballkanit Perëndimor ishte gati 12,000 (11,660). Më shumë se gjysma e tyre ndodhën në vendet e BE-së, rreth 7,000 vdekje, ndërsa në Ballkanin Perëndimor (përfshi Shqipërinë) rezultuan rreth 3,700 vdekje dhe 960 në rajone të tjera më të largëta.
Nisur nga këto statistika, Raporti i Bankwatch Network thekson se tani është nevoja më e madhe se kurrë, që qeveritë dhe shërbimet publike të pakësojnë ndotjen. Për shkak të mungesës së veprimit në kohë, masat që duhen marrë tani duhet të jenë drastike. Shëndeti i njerëzve apo ndryshimet klimatike, nuk mund të presin me vite derisa të mbyllen këto centrale apo të instalohen pajisjet e kontrollit të ndotjes.
