Sipas DOOR dhe EIHP, të paktën 37% e shqiptarëve vuajnë nga varfëria energjitike, ndërkohë që kjo përqindje në vendet e tjera europiane është rreth 5% duke detyruar shqiptarët që të përdorin drutë për ngrohje, gjë e cila ka ndikim të drejtpërdrejtë në shëndetin e tyre dhe të njerëzve përreth.
Nga 9 shtetet e Ballkanit Perëndimor që shqyrton studimi, Kosova ka përqindjen më të lartë të familjeve që vuajnë nga mungesa e energjisë elektrike. Përqindja e familjeve që vuajnë nga varfëria energjitike është rreth 40%. Vendin e dytë e zë Shqipëria me 37%, që ndiqet nga Maqedonia e Veriut me 33%, Serbia me 22% dhe Mali i Zi me 15%. Ky studim ka si qëllim kryesor të evidentojë varfërinë energjitike si një ndër problemet kryesore që sjell mospërmbushjen e nevojave bazë për një familje, sikurse janë ngrohja në dimër dhe furnizimi me energji elektrike në përditshmëri.
Një studim tjetër konstatoi që më shumë se gjysma e banesave në vendet e Ballkanit Perëndimor shfrytëzojnë drutë e zjarrit për ngrohje, e cila shoqërohet me ndikime negative të shumëfishta në shëndet. Agjencia Europiane e Mjedisit deklaroi se ndotja e ajrit konsiderohet përgjegjësja kryesore e rreth më shumë se 30000 vdekjeve në vitin 2019, në 6 vendet e Ballkanit Perëndimor.
“Ne shkaktojmë ndotje, pavarësisht se çfarë djegim, përfshi drurin. Është shumë e thjeshtë: djegia e drurit ndot ajrin që thithim, si brenda në banesë ashtu edhe jashtë saj. Ndotja e ajrit sëmur njerëzit, shkakton rritje të numrit të sëmundjeve kronike dhe vdekjeve të parakoshshme. Në këtë kontekst, nevojiten zgjidhje efikase të kësaj situate nga vendet e Ballkanit Perëndimor për të mos lejuar ndotjen e mëtejshme të ajrit, si edhe për të siguruar një sistem ngrohje që nuk dëmton shëndetin”– u shpreh Vlatka Matković, Zyrtar i Aleancës së Shëndetit dhe Energjisë.
Shumë qytetarë nga vendet e Ballkanit Perëndimor përdorin sobat me dru si një ndër mënyrat alternative për ngrohje, në rastet kur vështirësitë ekonomike i çojnë në varfëri energjitike. Diçka e tillë tregon që cënueshmëria energjitike në Shqipëri por edhe rajon kontribuon në mënyrë të drejtpërdrejtë në ulje të cilësisë së shëndetit publik në të gjitha shoqëritë.
“Realizimi i investimeve për zëvendësimin e sobave mund të mos sjellë ulje të nivelit të ndotjes, ose përmirësim të situatës shëndetësore dhe klimatike. Në vend të kësaj, shtetet e Ballkanit Perëndimor duhet t’i investojnë financat në kursimin e energjisë dhe izolimin e banesave me qëllim përmirësimin e shëndetit, zbehjen e varfërisë energjitike dhe reduktimin e faturave të energjisë elektrike.”– deklaroi Vlatka Matković/EURACTIV
