Nё kontekstin e ndryshimeve klimatike ёshtё me rёndёsi tё njohim shkallёn e rrezikut qё llojet invazive paraqesin ndaj ekosistemeve vendase.
Llojet invazive, ndryshe jo autoktone, tё sjella qёllimshёm ose aksidentalisht nё mjediset vendase, priren tё pёrhapen masivisht duke shkaktuar dёme me natyrё mjedisore, ekonomike dhe tё shёndetit.
Sipas njё artikulli tё botuar sё fundmi nё revistёn prestigjioze “Science of the Total Environment”qё bazohet nё vёzhgimin e 819 specie jo-autoktone nga 15 grupe organizmash ujorё me pёrhapje nё gjashtё kontinente, ёshtё dalё nё pёrfundimin se 33 prej tyre paraqesin rrezik shumё tё lartё pёrsa i pёrket kthimit nё lloje invazive.
Sipas Prof. Rigers Bakiut, njёrit prej autorёve tё studimit, “Metodologjia e pёrdorur pёr analizimin e kampionit ujor bazohet nё përdorimin e njё programi kompjuterik tё quajtur Aquatic Species Invasiveness Screening Kit.
“Studimi pёrfshin dy lloje qё gjenden nё territorin e Shqipёrisё, Siganus luridus dhe Siganus rivulatus (peshku lepur), tё cilat renditen mes llojeve qё rrezikojnё tё kthehen nё “invazive” shtoi ai.
Autorёt theksojnё, nevojёn e marrjes sё hapave tё mёtejshёm pёrsa i pёrket vlerёsimit tё plotё tё rrezikut qё paraqesin kёto lloje. Kёshtu, do tё mund tё arrihej marrja e masave tё menjёhershme (shfarosje, kontroll etj) pёr tё minimizuar apo paraprirё pasojat e dёmshme, veçanёrisht nё ditёt e sotme, kur efektet e ndryshimeve klimatike, po bёhen mё tё dukshme.
Rritja e temperaturave, shkrirja e akujve, zvogёlimi i sasisё sё reshjeve dhe shtimi i problemeve mjedisore, me gjasё do favorizojё përhapjen e kёtyre specieve. Kjo pёr shkak se kushtet e reja klimatike shtojnё mundësitё e tyre pёr mbijetesё e njёkohёsisht ulin rezistencёn e llojeve vendase.
Nё kёto kushte, ёshtё me rёndёsi tё kuptojmё se faktorёt e mёsipёrm, do tё reduktonin efektivitetin e strategjive tё kontrollit ndaj kёtyre specieve dhe se kёto fenomene janё disa nga sfidat me tё cilat pёrballen studiuesit lidhur me ruajtjen e trashёgimisё natyrore.
Autor: Prof. Dr. Rigers Bakiu
